Onheilsprofeten namen het woord, veel meer dan (onwetende) wetenschappers, Paniek, in de omstreken dachten velen vanwege de luide knallen dat er een oorlog was begonnen, De aanhoudende duisternis die de as veroorzaakte, deed mensen denken aan het einde der tijden. Vissen dreven dood op het wateroppervlak, vogels vielen dood uit de bomen. Tambora Erupts in 1815 and Changes World History [Excerpt] In 1816 a remarkable thing happened—there was no summer weather in much of the Northern Hemisphere. Heißer Ascheregen rieselt tagelang vom dunklen Himmel herab. 1815 bricht der Vulkan Tambora auf der indonesischen Insel Sumbawa aus. De hond bleek echter eigendom van de lokale heerser, de radja van Tambora. Tot in de Zuid-Chinese provincies Jiangxi, Anhui en Taiwan werden sneeuw en vorst gerapporteerd. De Australische plaat beweegt onder de eilanden, waaronder Soembawa, langzaam de aardmantel in, waarbij zich magma vormt. De uitbarsting van de vulkaan Tambora. "Climatic, environmental and human consequences of the largest known historic eruption: Tambora volcano (Indonesia) 1815". De protestantse doemdenker Johann Jung-Stilling publiceerde. In Zwitserland sneeuwde het op 800 meter hoogte en een paar keer in de diepere dalen. Se muodostaa 60 kilometrin levyisen Sanggarin niemimaan.Tamboran purkausta vuonna 1815 pidetään modernin ajan rajuimpana tulivuorenpurkauksena. This was the world's greatest ash eruption (so far as is definitely known) since the end of the last Ice Age. Tambora's 1815 eruption was the largest in recorded human history and the … Source for the isopachs was: Oppenheimer, C. (2003). De bloedrode zonsondergangen die in de weken daarna in heel Europa te zien zijn, hebben dan ook een toepasselijke kleur. Op de avond van 10 april 1815 trok de zee weg van de kust, schepen kwamen op het droge te liggen. In de Europese gebergtes stierven de prooidieren door de koude uit. Zoals ook bij Pompeï het geval was, is een heel gebied door de as bedekt geraakt en hierdoor bijna volledig intact bewaard gebleven. Muntele Tambora (sau Tamboro) este un stratovulcan activ (vulcan compozit), aflat pe Insula Sumbawa, Indonezia.Sumbawa este flancată atât la nord cât și la sud de scoarța oceanică, iar Tambora s-a format datorită zonei active de subducție de sub el. Dit veroorzaakte bij de Giétrogletsjer in Zwitserland een ijsdam, die in de zomer van 1818 catastrofaal doorbrak. Ik vind, dat het begin van zijn relaas te veel herhalingen kent - na de zoveelste vermelding had ik écht wel door dat de hoeveelheid uitgestoten as immens moet zijn geweest -, maar eenmaal op dreef blijkt Dröge een pakkende verteller. Het omhoog bewegen van het magma veroorzaakt vulkanisme en heeft de eilanden gevormd. Tulivuori oli neljän kilometrin korkuinen ennen kalderan muodostumista yli 43 000 vuotta sitten. Daarna volgde een tsunami: de zee kwam met een nooit geziene kracht terug en overstroomde de straten van Tambora. 1815 brach in Indonesien der Vulkan Tambora aus und bescherte der Welt ein Jahr ohne Sommer. Grote hoeveelheden land werden bedekt met lava. Na een lange woordenwisseling tussen de Arabier en de radja beval de radja om de Arabier ter dood te brengen. Hoe levensgevaarlijk modderstromen kunnen…, Erets Jisraeel ligt tussen de Middellandse Zee in het westen en de Syrische en Arabische woestijnen in het oosten en zui…, De luidste explosie uit de geschiedenis, te horen op meer dan 4800 kilometer afstand. The eruption ejected 160–213 cubic kilometres (38–51 cu mi) of material into the atmosphere. De uitbarsting begon op 10 april om zeven uur 's avonds en bereikte haar hoogtepunt om elf uur. Op de zomer volgde een extreem koude winter. Na een lange periode van inactiviteit door de vulkaan, werden de bewoners van het land rond de Tambora-vulkaan verrast door de opeenvolging van verschillende aardbevingen. In Mitteleuropa und Nordamerika zählt dieser Sommer zu den kältesten und regenreichsten seit Beginn der Wetterbeobachtungen. Dat is wat de vulkaan Krakatau voo…. De tekst is beschikbaar onder de licentie. De vulkaan barstte op 10 april 1815 uit. Schattingen van het dodental lopen uiteen van 10.000 mensen tot honderdduizenden. Der Tambora (auch Temboro) ist ein aktiver Stratovulkan auf der östlich von Java gelegenen Insel Sumbawa in Indonesien. remove-circleInternet Archive's in-browser video player requires JavaScript to be enabled. Na de apocalyps Uitbarsting van de vulkaan Tambora op Sumbawa in 1815 zette de wereld voor jaren op z'n kop. Zijn boot, die uit Makassar binnenliep, werd vernietigd. It appears … The 1815 eruption of Mount Tambora was the most powerful volcanic eruption in recorded human history, with a Volcanic Explosivity Index (VEI) of 7. Een '… In India en China veroorzaakte de klimaatverstoring een extreme zomermoesson, die in de Jangtsekiang en Ganges overstromingen teweegbracht. In, Voedseltekorten leidden tot rellen en plunderingen, Volksoproer en chaos in verschillende gebieden op de wereld, Honger en sterfte (in Zwitserland waren het vooral jongeren tussen 16 en 25, wat resulteerde in lage geboortecijfers en een vergrijzend land), De ramp leidde tot veel nieuwe uitvindingen, zoals het, Het waren gouden tijden voor doemdenkers. De enige mogelijkheid om te overleven was de import van rijst van de naburige eilanden, maar een gebrekkig transport maakte die plaatsen niet altijd bereikbaar. Mount Tambora, or Tomboro, is an active stratovolcano in the northern part of Sumbawa, one of the Lesser Sunda Islands of Indonesia. De hele Tamborese cultuur verdween. Direct daarop begon de vulkaan te werken om de daders van de brute moord te straffen. Wachters van de radja namen de Arabier mee naar de top van de berg Tambora, waar ze hem vermoordden en in de krater wierpen. De hemel is net zo rood als de slagvelden met hun duizenden doden. Het eiland kwam op verschillende plaatsen meters uit de zee omhoog en 150 kubieke kilometer puin en vulkanische assen kwamen in de atmosfeer terecht, dwars door de ozonlaag, 43 kilometer hoog. Op Borneo, Timor, Java en Sumatra kwamen assen neer en in Gresik bij Soerabaja staken mensen kaarsen aan tijdens het ontbijt, zo dicht was de aswolk. In 1815 barstte de Tambora vulkaan in Indonesië uit. Andere meer bekende en bevestigde uitbarstingen ze gebeurden in het jaar 3000 voor Christus, in het jaar 1812, in 1819, hoewel de ernstigste zich in 1815 voordeed. I was joined on this video by Kirstin Gardiner, who wrote the script. [3] De ramp in Pompeï stelt in vergelijking met de uitbarsting van de Tambora echter weinig voor. Grote vulkaanuitbarstingen, zoals die van de Pinatubo in 1991 of de Tambora in 1815, hebben effect op de temperatuur in de Lage Landen. Tambora, zo heette de vulkaan, hij beheerste het eiland Soembawa en hij ontplofte in 1815. In New York daalde de temperatuur begin 1817 tot min 32 graden Celsius, waardoor rivieren en zeearmen dichtvroren. Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 26 mrt 2021 om 19:44. De uitbarsting begon op 10 april om zeven uur 's avonds en bereikte haar hoogtepunt om elf uur. Van de duizenden bekende vulkaanuitbarstingen zijn er … De uitbarsting van de Tambora kan vergeleken worden met die van de Samalas in 1257, die mogelijk mede-oorzaak was voor het begin van de Kleine IJstijd, en ook met die van de IJslandse vulkaan Laki in 1783. English: Map of part of SE Asia (mostly Indonesia) showing the thickness of ashfall after the 1815 Tambora eruption. https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Uitbarsting_van_de_Tambora_(1815)&oldid=58585280, Wikipedia:Wel afbeelding lokaal en geen op Wikidata, Wikipedia:Commonscat met lokaal zelfde link als op Wikidata, Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, Op 22 en 23 december 1815 vielen in het Zwitserse, De vulkanische as bedekte voedselvoorraden, akkers en waterbronnen. De mailboot Tambora, vernoemd naar de vulkaan op het eiland Sumbawa in de Indische archipel die in 1815 tot uitbarsting was gekomen (in de tot nu toe zwaarste explosie die de mensheid ooit heeft meegemaakt) werd gebouwd op de werf De Schelde in opdracht van de Rotterdamsche Lloyd. Dieser Prozess hob ihn auf eine Höhe bis 4300 m an,[1] was den Vulkan zu einem der höchsten Gipfel des indonesischen Archipels machte. "De vulkaan begint te rommelen op het moment dat de Fransman ontsnapt uit een eerdere gedwongen ballingschap op het Italiaanse eiland Elba en terugkeert naar Parijs om een leger te vormen. 1815 Tambora-Ausbruch • Der Vulkan, der die Welt veränderte • arte 2016. De Tambora is een vulkaan op het Indonesische eiland Soembawa. Sumbawa wird im Norden und Süden von ozeanischer Erdkruste gesäumt. Adding to the disaster's massive scale, the huge amount of dust blasted into the upper atmosphere by the Tambora eruption contributed to a bizarre and highly destructive weather event the following year. De zware regenval tijdens de slag deed Napoleons artillerie vastlopen in de modder. De gevolgen van de uitbarsting bleven niet tot Soembawa beperkt. Het bleef koud en nat, met zware regen- en onweersbuien. Op de vulkanische-explosiviteitsindex haalde de ramp het cijfer 7, op een schaal van 1 tot en met 8 (ter vergelijking: Vesuvius 5, Krakatau 6). Volgens de overlevering werd het koninkrijk Tambora op een dag bezocht door een vrome Arabier, een Sayyid met de naam Edris. De Tambora vulkaan (Sumbawa, Indonesië) ontplofte in 1815 en braakte 5 keer meer vulkanisch materiaal uit dan de Krakatau vulkaan, Toba (Sumatra) een heuse supervulkaan. De uitbarsting in 1815 van de Tambora op het eiland Soembawa in Nederlands-Indië was de zwaarste vulkaanuitbarsting sinds mensenheugenis. De uitbarsting in 1815 van de Tambora op het eiland Soembawa in Nederlands-Indië was de zwaarste vulkaanuitbarsting sinds mensenheugenis. "De dag scheen eensklaps als in eenene duisteren nacht te zullen worden herschapen. Hoeveelheid gevallen as na de eruptie van 1815, Tekeningen in medailles die de hongersnood van 1816 en 1817 in herinnering brengen. "[9] Europa kwam in 1816 bij van de napoleontische oorlogen (1792 tot 1815). It is the most recently known VEI-7 event and the most recent confirmed VEI-7 eruption. De koude winter werd opnieuw gevolgd door een koele zomer in 1817. Dit leidde weer tot een grote aantal overlijdens. De berg verloor een derde van zijn hoogte: 4200 meter werd 2800 meter. It was formed due to the active subduction zones beneath it, and before its 1815 eruption, it was more than 4,300 metres high, making it one of the tallest peaks in the Indonesian archipelago. “De grootste natuurramp sinds mensenheugenis” noemt Philip Dröge de gebeurtenis in zijn boek De schaduw van Tambora, dat een paar weken geleden is verschenen. 1816, the Year Without a Summer (podcast), April 1815 - April 2018 (Mengenang Letusan Gunung Tambora Berbagai Sumber). ☁ April 10, 1815- Indonesia (Sumbawa) ☁ About Press Copyright Contact us Creators Advertise Developers Terms Privacy Policy & Safety How YouTube works Test new features © 2021 Google LLC Groter dan de Vesuvius. 2.500 kilometer verder hoorden mensen hoe de bovenste helft van de vulkaan weggeblazen werd; de knal produceerde 347 decibel. Groter dan de Krakatau. In april 1815 vloog op het Nederlands-Indische eiland Soembawa de bovenkant van de vulkaan Tambora de lucht in. Toch valt de uitbarsting in het niet bij die van de Tambora in Indonesië, in 1815. Langs de zuidelijke rand van de Euraziatische plaat ligt hier een eilandboog, de Soenda-archipel. Roofvogels trokken naar lager gelegen gebieden. The eruption killed at least 10,000 islanders and expelled enough ash, rock, and aerosols to block sunshine worldwide, lower the global temperature, and cause famine. Edinger, oogstwagens 1817 in Ravensburg, Tinnen medaille die de voedselprijzen van 1816 toont. De Australische Plaat schuift ter hoogte van Indonesië onder de Euraziatische Plaat. De klap is tot honderden kilometers ver te horen. De as van de vulkaan verschijnt boven Europa net nadat de Fransen op spectaculaire wijze zijn verslagen (...). More than 13,000 feet high, Tambora blew up in 1815 and blasted 12 cubic miles of gases, dust and rock into the atmosphere and onto the island of Sumbawa and the surrounding area. Dit koninkrijk ligt sinds de uitbarsting nu anderhalve meter diep onder de as, op sommige plekken zelfs zeven tot tien meter. In elk geval liep de uitbarsting parallel met Napoleons laatste poging om de Europese macht te grijpen. Quantitative analytical methods are used to reconstruct the course of events during and after the cataclysmic eruption of Mount Tambora, Indonesia, on 10 and 11 April 1815. De uitbarsting van de Fuego vulkaan in Guatamala heeft inmiddels vijfenzeventig mensenlevens gekost. In Wales trokken families van dorp naar dorp, smekend om eten. De grootste bomen werden met wortel en al opgetild en zorgden dat de zee was bedekt met hout. De soldaat John Dun beschreef vanop het eiland Haruku in Indonesië de dag nadien dat hij natolt van een afschuwelijk fenomeen. Op het moment van de explosie was Tambora een koninkrijk met 7.000 mensen. Tambora je známá svojí erupcí z roku 1815, jejímž následkem zahynulo přibližně 100 000 lidí, a je proto považována za jeden z největších sopečných výbuchů zaznamenaných v historii lidstva. Maar het jaar 1815 luidt ook het begin in van iets dat bij veel mensen niet bekend is". door de hoge luchtlagen verspreid werd over de aardbol, zelfs tot in Canada. De energie die bij deze plinische eruptie vrijkwam is gelijk aan 34.000 megaton TNT of duizenden atoombommen van het type Hiroshima. Toen de radja hoorde wat de Arabier over zijn hond gezegd had, liet de radja een hond slachten, en nodigde hij de Arabier uit voor een maaltijd. Op de vulkanische-explosiviteitsindex haalde de ramp het cijfer 7, op een schaal van 1 tot en met 8 (ter vergelijking: Vesuvius 5, Krakatau 6). Es war die erste globale Klimastörung. It has been estimated that Mount Tambora stood approximately 12,000 feet tall before the 1815 eruption when the top third of the mountain was completely obliterated. On 10 April 1815, Tambora produced the largest eruption known on the planet during the past 10,000 years. De gevolgen waren desastreus. De uitbarsting had een magnitude zeven op de Volcanic Explosivity Index (VEI). Op 10 april 1815 ontplofte op het eiland Soembawa, in wat de Nederlanders liefkozend de Gordel van Smaragd noemden, de vulkaan Tambora, in iets wat met gemak de grootste natuurramp in de geschiedenis kan heten. "[10], Stamford Raffles, de Britse gouverneur-generaal van Nederlands-Indië, G.J. De oorzaak hiervan ligt in het feit dat de uitstoot van giftige dampen en stof e.d. Ierland werd door de regenval en het voedselgebrek geteisterd door een tyfusepidemie. Met een vulkanische-explosiviteitsindex van 7 was dit de grootste uitbarsting die ooit door mensen is beschreven. Pas sinds 1982 gebrui…, Een vulkanische winter kan ontstaan wanneer als gevolg van een uitbarsting van een supervulkaan as in de stratosfeer ter…, De Indonesische stratovulkaan Krakatau is vooral bekend om zijn explosieve en allesvernietigende uitbarsting van 1883. Zeitzeugen sprachen vom Jahr „Achtzehnhundertunderfroren“. Na twee maanden bereikte de vulkanische as Londen en vanaf 28 juni rapporteerden ooggetuigen er bloedrode zonsondergangen. “De grootste natuurramp sinds mensenheugenis” noemt Philip Dröge de gebeurtenis in zijn boek De schaduw van Tambora, dat een paar weken geleden is verschenen. De uitbarsting van de vulkaan de Tambora op Sumbawa op 19 april 1815 was de hevigste in de geschiedenis van de mensheid. Het weer was er niet zo extreem als in de Verenigde Staten, maar de zomer kwam gewoon niet. Er ontstond een krater van zes kilometer in doorsnede. Na twee maanden bereikte de vulkanische as Londen en vanaf 28 juni rapporteerden ooggetuigen er bloedrode zonsondergangen. [8] Ook de flora en fauna werd ernstig aangetast. Dröge vormt daar een welkome uitzondering op in zijn beschrijving van de uitbarsting van de vulkaan Tambora in 1815 en de gevolgen daarvan. Její síla se na indexu vulkanické aktivity klasifikuje stupněm VEI 7. In 1815 kende niemand het potentiële gevaar van de vulkaan. Ook hier mislukte de oogst, met als gevolg hongersnood, wanorde en het uitroepen van de noodtoestand. Mount Tambora, volcanic mountain on Sumbawa island, Indonesia, that in April 1815 exploded in the largest volcanic eruption in recorded history. Het is daarmee een van de dodelijkste vulkaanerupties van deze eeuw. Die außergewöhnlichen klimatischen Bedingungen des “Jahres ohne Sommer” 1816 werden größtenteils dem Ausbruch des indonesischen Vulkans Tambora im Jahr 1815 zugeschrieben. The volcano erupted more than 50 cubic kilometers of magma. Een kapitein schreef in zijn logboek hoe ellendig de toestand was. Verschillende stromen lava uit de krater van de Tambora bereikten de zee.[2]. Een van de gevolgen hiervan is dat de oogsten mislukten, met als gevolg grote hongersnood in diverse landen/gebieden. [4], In de islamitisch-Indonesische folklore wordt de oorzaak van de vulkaanuitbarsting aan de toorn van Allah toegeschreven. Op het moment van de explosie was Tambora een koninkrijk met 7000 mensen. Het jaar dat op de eruptie volgde, 1816, is de geschiedenis ingegaan als het jaar zonder zomer. Zie Wikibooks voor het Engelse en vertaalde gedicht. D…, Als een vulkaan explosief uitbarst, kunnen de gevolgen levensgevaarlijk zijn. In China (niet slechts het noorden) mislukte de oogst en kwamen grote hoeveelheden vee om van de kou. Hierbei floss das M… De medaille is gemaakt door Johann Thomas Stettner (1785-1872), de tekeningen door Georg Adam (1784-1823). Tot op heden is niet bekend waar de hoofdstad lag. Tambora (Tomboro) on tulivuori Indonesiaan kuuluvalla Sumbawan saarella. [7] De vulkaanuitbarsting beïnvloedde het klimaat wereldwijd: niet alleen in Indonesië maar ook in India en China, Europa, Groenland en de Verenigde Staten. Het vuur en de vlammen verteerden eerst de wachters, daarna duizenden inwoners van het koninkrijk Tambora, en tenslotte zonk het koninkrijk weg in de zee. Tambora er en indonesisk vulkan der den 10. april 1815 gik i historiens største udbrud. "Golven kwamen zelfs honderden meters voorbij de gebruikelijke beddingen van de rivier, waarvan sommige totaal zijn verwoest." Een 'chemisch schild' hing gedurende drie jaar boven Europa.[1]. In Duitsland en Oostenrijk deden zich hongeroproeren en plunderingen voor. De as heeft 13.000 kilometer afgelegd, met een snelheid van 200 kilometer per uur op een hoogte waar geen regen voorkomt, tussen de 20 en de 40 kilometer hoog. Toen de Arabier de maaltijd op had, en tot zijn schrik hoorde dat hij zojuist hond had gegeten, werd hij woedend. Het vulkanisme is voor de bevolking zowel een vloek als een zegen: hoewel het gevaar van een uitbarsting altijd dreigt, vormen de lagen vulkanische as zeer vruchtbare grond voor de landbouw. Movies Preview. Bijna zeventig jaar eerder deed zich echter een grotere eruptie voor die minder houvast heeft gekregen in het collectieve historische bewustzijn. De gevolgen van de uitbarsting waren groot. This synthesis is based on data and methods from the fields of volcanology, oceanography, glaciology, … De Arabier bezocht een lokale moskee en trof daar een hond aan, een dier dat in de islam als onrein wordt gezien, en gaf de opdracht de hond de moskee uit te slaan. De klap dreunt nog na PAUL VAN DER STEEN 21 maart 2015, 1:40 Tambora, zo heette de vulkaan, hij beheerste het eiland Soembawa en hij ontplofte in 1815. Caldera collapse at the end of the eruption destroyed 30 km3 of the mountain and formed a 6 km wide and 1250 m deep caldera. De Arnhemsche Courant berichtte op 11 juni 1816 over een blauwzwarte lucht. Deze uitbarsting in 1815 van de Tambora was de zwaarste vulkaanuitbarsting die door mensen is meegemaakt. 1816 Werd bekend als het jaar zonder zomer. De oorspronkelijk ongeveer 4200 meter hoge vulkaan verloor hierbij ongeveer een derde van zijn hoogte en meet sindsdien circa 2800 meter. Voor de explosie was de hoogte van de Tambora 4.300 meter, erna was de hoogte slechts 2.851 meter. Det er det eneste vulkanudbrud i klasse 7 på VEI-skalaen i historisk tid.Det er blevet beskrevet som fem gange større end udbruddet af Krakatau i 1883. Ik heb het in één adem uitgelezen. [5][6]. Het was de grootste uitbarsting ooit in de geschiedenis van de mensheid. Der Tambora wurde durch aktive Subduktionszonen darunter gebildet. Ik heb het in één adem uitgelezen. Hij ziet de burgeroorlog met Beijing als een rechtstreeks gevolg van de eruptie. Op 10 april 1815 barstte de vulkaan uit. In, Ook elders in Europa waren de zenuwen gespannen en kwam het tot diverse incidenten. Voor China brak een eeuw onrust aan, aldus de geoloog Peiyuan Zhang. Vanaf augustus trad de nachtvorst in. Rijstvelden, graslanden en boomgaarden lagen onder het stof. Het aantal indirecte slachtoffers van deze ramp liep in de tienduizenden. Toen de Tambora op 10 april 1815 uitbarstte, werd 150 kubieke kilometer aan materiaal de lucht in geduwd. Doordat de uitbarsting de oogst vernietigde, ontstond op Soembawa een hongersnood die gepaard ging met diarree en koorts. Er vielen vele duizenden doden en de uitbarsting had wereldwijd invloed op het klimaat. Thomas Raffles verwoordde het zo: .mw-parser-output .cquote{margin:1.5em 0;padding:0 50px;display:table;position:relative;border-left:none}.mw-parser-output .cquote>:nth-last-child(2){margin-bottom:0}.mw-parser-output .cquote-cite{position:relative;margin:20px -40px 0;text-align:right;font-size:90%}.mw-parser-output .cquote-cite-leeg{margin-top:0}.mw-parser-output .cquote>:first-child::before,.mw-parser-output .cquote-cite::after{color:#B2B7F2;font-size:42px;font-family:"Times New Roman",Times,serif;font-weight:bold;position:absolute}.mw-parser-output .cquote>:first-child::before{content:"“";left:10px;top:-19px}.mw-parser-output .cquote-cite::after{content:"”";right:0;top:-53px;height:0}.mw-parser-output .cquote-cite-leeg::after{top:-33px}, Gewelddadige wervelwinden zogen mensen, paarden, vee en al het andere dat ze tegenkwamen mee in de lucht. Er is een hypothese dat de nederlaag van Napoleon bij de Slag bij Waterloo (1815) deels te wijten is aan de uitbarsting van de Tambora. Philip Dröge vermoedt dat deze cijfers te bescheiden zijn. Het tij bereikte in enkele ogenblikken een nooit geziene hoogte, oevers overspoelden en hij vreesde voor zijn leven. Ook op de nabijgelegen eilanden Lombok en Bali brak hongersnood uit. Tausende Menschen sterben. Nu en dan vinden archeologen een verstilde scene en slagen ze er in het dagelijkse leven van destijds te reconstrueren. Die kostte 71.000 mensenlevens en had wereldwijde gevolgen. O p 10 april 1815, tweehonderd jaar geleden, kreeg de Indonesische vulkaan Tambora een zware eruptie met enorme gevolgen voor de gehele wereld: 10.000 tot 100.000 doden, maar Philip Dröge stelt in zijn boek De schaduw van Tambora dat die cijfers misschien nog wel te bescheiden zijn. De sterkte van een vulkaanuitbarsting wordt aangeduid met een vulkanische schaalaanduiding: V.E.I. Beroemdste uitbarsting 27 augustus 1883 was vrijwel iedereen getuige van de luide knal van de vulkaanuitbarsting van de Krakatau vulkaan.